تشکیلات دانشجویی؛ از آرمان خواهی تا انسان سازی
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۴۳۳۸۳
روز دانشجو بهانهای است که هرساله بتوانیم به بررسی وضعیت دانشگاه، دانشجو و گروهها و نهادهای مختلف فعال در آن بپردازیم و تشکل های دانشجویی یکی از مهمترین بخش هایی است که به دلیل تاریخچه پربار و نقش موثر در فضای جامعه زیر ذره بین فعالین دانشجویی قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، روز دانشجو بهانهای است که هرساله بتوانیم به بررسی وضعیت دانشگاه، دانشجو و گروهها و نهادهای مختلف فعال در آن بپردازیم، زیرا دانشگاه به عنوان یکی از کلیدیترین ارکان آموزش کشور، امروزه در زندگی عموم مردم کشور نقش ایفا میکند و هرگونه اخلال یا ضعف در این نهاد، اثرات خود را به بطن جامعه منتقل خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
همواره یکی از مهمترین بخشهای دانشگاه، تشکلها و گروههای سیاسی فعال در دانشگاه بودهاند. تشکلهایی که ریشه بعضی از آنها به پیش از انقلاب و فضای سیاسی آن زمان باز میگردد و شاید بتوان گفت همین فعالیتهای گروهی در میان جوانان بود که نقش پررنگی در پیروزی انقلاب بازی کرد و پس از آن نیز ادامه پیدا کرد.
اهمیت تشکلهای دانشجویی به عنوان بستری برای فعالیت سیاسی دانشجویان در دانشگاهها آنجایی بیشتر مشخص شود که نگاهی به نقش آن در جریانات مختلف کشور در طول سالیان گذشته داشته باشیم، فعالیتی که رهبر انقلاب از آن به عنوان فرصتی برای کشور یاد کردند، فعالیتی تک بعدی نیست و بستری است تا دانشجو بتواند به واسطه آن برای حضور در فضای واقعی جامعه و همچنین کمک به رشد و پیشرفت آن آماده شود.
تسخیر لانه جاسوسی که امام خمینی از آن به عنوان انقلاب دوم یاد کردند، حضور پررنگ دانشجویان در زمان جنگ، فعالیتهای مختلف سیاسی در زمان انتخابات، فعالیتهای مطبوعاتی، شکلگیری جنبشهای عدالت خواهی در میان دانشجویان، مطالبهگری از مسئولین و روشنگری و آگاهی بخشی به مردم همگی از کنشهای مختلفی است که از دل تشکلها و جریانهای مختلف دانشجویی متولد شدهاند و نقش اساسی در فضای جامعه زمان خود ایفا کردهاند.
«ایجاد تحوّل در ذهن و در واقعیّت جامعهی خود و بعد، ایجاد تحوّل در ذهن و واقعیّت جهان» تعبیر سنگینی است که سال گذشته رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان درباره وظایف یک دانشجوی مطلوب بیان کردند، تعبیری که به خوبی بیانگر اهمیت جایگاه دانشجو و نقش او در آینده کشور و حتی جهان است. نقشی که اگر باور داشته باشیم بر عهده اوست، آنگاه نگاه ما را به کنشگری دانشجویان تغییر خواهد داد. در همین راستا بررسی وضعیت امروز تشکلهای دانشجویی، آسیبها، چالشها و ظرفیتهای آن، به عنوان یکی از مهمترین بسترهای فعالیت دانشجویی ضروری به نظر میرسد و به همین دلیل برای آگاهی از ابعاد مختلف آن با تعدادی از فعالین دانشجویی به گفتوگو نشستیم.
جنبش دانشجویی؛ یک جنبش تعطیلی ناپذیرحسنعلی جعفری، قائم مقام سابق تشکیلات اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در گفتوگو با خبرنگار ایمنا ضمن اشاره به تاریخ درخشان جنبش دانشجویی مسلمان ایران اظهار کرد: جریان دانشجویی دورههای مختلفی را سپری کرده است و نمیتوان عملکرد جریان دانشجویی در دهه ۹۰ را شبیه به عملکرد این جریان در دهه ۶۰ یا ۷۰ دانست. متناسب با هر مقطع زمانی، نوع عملکرد جریان دانشجویی هم متفاوت بوده است. به طور مثال در دهه ۶۰ که کشور درگیر جنگ بود، جنبش دانشجویی هم مشغول جهاد و دفاع از کشور بوده است.
وی افزود: در دهه ۷۰ شاهد رشد نشریات دانشجویی بودیم. در ابتدای دهه ۸۰ و همزمان با دوره ریاست جمهوری خاتمی جریان انقلابی در دانشگاه به شدت تحت فشار بود و در ضعف قرار داشت تا اینکه در دوره احمدی نژاد فضا برای فعالیت جریان دانشجویی حزبالهی بازتر شد.
جعفری تصریح کرد: البته هنر ما این نیست که در زمان یک دولت یا مجلس همسو که رؤسای دانشگاه همکاری دارند، بتوانیم فعالیتی داشته باشیم. هنر ما باید این باشد که چه در موقع محدودیت و چه در موقع باز بودن فضا بتوانیم کار مفیدی انجام بدهیم.
جنبش دانشجویی دچار افول شده است؟وی با اعتقاد به اینکه جنبش دانشجویی دچار افت شده است، اظهار کرد: شکافی که بین مردم و مسئولان کشور در سالهای اخیر ایجاد شده است از دلایل این اتفاق است که البته نباید از گفتن این نکته اجتناب کرد که انصافاً آقای رئیسی در این مدت تلاش کردهاند تا این شکاف را با حضور حداکثری بین مردم رفع کنند اما عمق این شکاف در بدنه دانشجویی آنچنان زیاد شده است که شاید همت بیشتری برای پر شدن آن نیاز باشد.
جعفری خاطرنشان کرد: این شکاف باعث شده است که دانشجو در دانشگاه حس کند که صدای او به هیچیک از مسئولین نمیرسد و این امر هم به این منجر شده که دانشجو حس مطالبه گری خود را از دست بدهد اما به هر حال همچنان دانشجویانی هستند که این حس را زنده نگه داشته و در تلاش هستند تا دیگران را نیز بر این باور استوار کنند.
مهدی جزینی، معاون سابق بسیج دانشجویی کشور نیز درباره وضعیت کنونی فعالیتهای تشکلهای دانشجویی گفت: امروز هم رویشهایی خوبی را شاهد هستیم و هم ضعفهایی را. بخاطر وضعیت کرونا، تقریباً تشکیلات سوزی بسیاری داشتیم و بسیاری از گروههای دانشجویی از بین رفتند زیرا وصل به یک نهاد نیستند و اداره کننده آن یک کارمند نیست، به همین دلیل با فارغالتحصیل شدن دانشجویان در آن زمان و عدم انتقال مسئولیت به گروههای بعدی تشکیلات سوزی بسیاری رخ داد.
وی افزود: این وضع به مرور در حال اصلاح است اما بازسازی و نوسازی تشکیلاتها فراز و فرودهایی دارد. به هر حال این انتقال دغدغه به بدنه دانشجویان همچنان انجام میشود و بعضی از وقایع بیرونی نیز به این امر کمک میکنند، برای مثال در موضوع غزه و عملیات طوفان الاقصی دانشجویان بسیاری خود به خود جمع شدند و برنامههای مختلف برگزار کردند و حتی دانشجویانی که قبلاً سیاسی نبودند وارد میدان شدند.
جزینی تصریح کرد: دانشجویان فعال تشکلها باید به برگزاری برنامههای خود و انتقال تجربیات به گروههای بعد از خود ادامه بدهند و ناامید نشوند زیرا از دل همین اقدامات بچهها میتوانند شکل خود را پیدا کنند.
دور شدن از فضای تشکلی یعنی دور شدن از دیالوگمیترا قهرمانی، مسئول سابق خواهران بسیج دانشگاه تهران با اشاره به وقایع سال گذشته دانشگاهها اظهار کرد: امروزه بخشی از طیف دانشجویان سیاسی در فضای تشکلهای دانشجویی فعالیت تشکلی ندارند و در اعتراضات سال گذشته دانشگاهها نیز دیدیم که تقریباً با تشکل دانشجویی مواجه نیستیم و این مسئله برای فعالین دانشجویی، قابلیت بررسی و جای نگرانی دارد.
وی افزود: این مسئله متأثر از یک فضای انفعال است که یکی از دلایل آن وضعیت سیاسی خواستگاه تشکلهای سیاسی است و نکته مهم دیگر این است که بعضاً سیاستهای دانشگاهها این انفعال را تشدید میکند، درحالیکه فعالیت در تشکل، امکان دیالوگ را فراهم میکند، اما متأسفانه امروز با دانشجویان معترضی طرف هستیم که پایگاه تشکلی ندارند و به همین دلیل اساساً ایده و دیالوگی نمیتواند شکل بگیرد.
علی متقیان منش، فعال دانشجویی و مسئول بسیج دانشگاه اصفهان نیز در باره اعتراضات سال گذشته گفت: به نظر من اتفاقات سال پیش با تمام پیچیدگی که داشت به نوعی اولین ضربه را به فضای گفتمانی زد. در دانشگاه ما شاهد این بودیم که اعتراضات برخلاف آن جریان و روندی که سابقا داشت کاملاً از فضای گفتمانی خارج شد. برای مثال در دورههای قبلی و در برهههای زمانی مختلف مانند سال ۷۸ و ۸۸ مشکلات این چنینی به وجود میآمد ولی هیچ وقت فضای گفتمانی تعطیل نمیشد و حتی در دل اعتراض و شعار همچنان فضای گفتمانی وجود داشت و گفتمان هر دو طرف مشخص بود.
وی افزود: اما در اتفاقات سال گذشته، هم از جانب کسانی که اغتشاشات را مدیریت میکردند گفتمان عمیقی مطرح نبود و هم از این سمت با توجه به شرایطی که قبل از آن به واسطه کرونا رقم خورده بود، فضاهای تشکلی آنقدر ضعیف شده بودند که آنها هم گفتمانی نداشتند. درواقع سال گذشته آنچه در وسط میدان اتفاق افتاد رویارویی چندین تشکل یا دو تشکل نبود و بیشتر مدیریتها از بیرون اتفاق میافتاد.
هم اندیشی تشکلهای مختلف راهی برای احیای فضای تشکلیجزینی، معاون سابق بسیج دانشجویی کشور اظهار کرد: جسات هم اندیشی و کار مشترک میان تشکلهای دانشگاههای مختلف ایجاد انگیزه بسیار خوبی است که هم انتقال تجربه با سرعت بیشتری پیش برود و هم اینکه به دلیل وجود فضای متنوعی در دانشگاهها در دانشجویان ایجاد انگیزه میکند و یکی از موارد مهمی است که میتواند به صورت میانبر برای احیای فضای تشکلها استفاده شود.
میترا قهرمانی نیز در باب آگاهی بخشی تشکلهای دانشجویی گفت: در این زمینه به نظر خلأ جدی وجود دارد که به دلایل مختلف از جمله کانالیزه شدن افراد در فضاهای رسانهای، فضای رخوت و ناامیدی در میان دانشجویان و پررنگ شدن برخی شکافها و نبود امکان برقراری دیالوگ بوده است. چیزی که به نظر من میتواند پررنگ باشد این است که فعال بودن موتور فکر و تحلیل در یک تشکل دانشجویی گام اول است و گام بعدی انتقال این حرفها به بیانی نو و دور از کلیشه به مخاطب امروز است.
وی افزود: به نظر من امروز فضای جریان دانشجویی در هردوی این زمینهها نیازمند تقویت است و اگرچه وضعیت فعلی ایده آل نیست اما تشکلها در حال تلاش هستند تا با فعالیتهای خود به این وظایف عمل کنند.
آنچه هستیم و آنچه باید باشیممعاون سابق سازمان بسیج دانشجویی کشور اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب، سال گذشته در دیدار با دانشجویان، وظیفه یک دانشجوی مطلوب را ایجاد تحول اولاً در ذهن و جامعه خود و سپس ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جهان عنوان کردند، اما آنچه امروز بیشتر دانشجویان به آن مشغول هستند خواندن دروسی است که با عمل هم همراه نیست و بسیاری از فارغالتحصیلان ما خارج از رشته خودشان مشغول به کار میشوند و دغدغههای اجتماعی که در زمان دانشجویی هم داشتند کمرنگ میشود، این نقطه ضعفی است که بعضاً دانشگاههای ما و اساتید ما دارند که سازنده دانشجوی فعال در کشور نیست.
وی ادامه داد: چاره این مشکل این است که خود دانشجویان و تشکلها حرکت خوبی داشته باشند. ایجاد گروهها و تشکلهای دانشجویی سبب میشود دانشجویان انگیزه پیدا کنند دغدغههای مختلف خود را پیگیری کنند و همین فعالیتها آنها را به تحرک وا میدارد. پس یکی از کارهای مؤثر، ایجاد تشکلهای مختلفی است که بچهها به شکل گروهی فعالیت کنند، دغدغه پیدا کنند و حساسیت پیدا کنند.
فعالیت تشکیلاتی و تربیت مدیران میانیجزینی تصریح کرد: فعالیتهای گروهی و تشکیلاتی علاوه بر این، میتواند در ایجاد بستری برای کارهای اقتصادی و فعالیت آینده دانشجویان مفید باشد که تربیت کننده مدیران میانی نیز خواهد بود و یکی از کارکردهای تشکل به واسطه مسئولیت سپاری به اعضای آن، بخشی از مدیریت میانی کشور را تولید و آماده میکند.
حل مشکلات جامعه وظیفه تشکلهای دانشجویی نیستمسئول سابق خواهران بسیج دانشگاه تهران درباره وظیفه و مسئولیت تشکلهای دانشجویی یادآور شد: نباید نقش تشکلها را با دیگر نقشهای موجود در جامعه اشتباه بگیریم، به نظر من حل مشکلات جامعه وظیفه تشکلها نیست و حتی ظرفیت آن هم وجود ندارد. نقش تشکل دانشجویی همان جمله پرتکرار شهید بهشتی است؛ دانشجو مؤذن جامعه است یعنی رسالت فعالین دانشجویی این است که به تشخیصی از وضعیت جامعه برسند و متناسب با آن مسئله را به دیگران نشان بدهند. بنابراین نقش تشکل، آرمان خواهی و حراست از حرکت کشور به سمت آرمانها است.
مسئول سابق خواهران بسیج دانشگاه تهران ادامه داد: این آرمان خواهی خود را در شئون مختلف مانند عدالت خواهی و در نسبت با مردم و حاکمیت نشان میدهد. طبعاً با توجه به این رسالت، محصور شدن در فضای گلخانهای دانشگاه نمیتواند او را به هدف خود برساند و در همین راستا علاوه بر انتظاراتی که از تشکلها وجود دارد، رصد نهاد دانشگاه و تلاش برای قرار دادن ریل دانشگاه در مسیر دانشگاه مطلوب نکته مهمی است که نباید از آن غفلت کرد.
کد خبر 710024منبع: ایمنا
کلیدواژه: تشکیلات دانشجویی تشکل های دانشجویی بسیج دانشجویی انجمن اسلامی دانشجویان مستقل روز دانشجو 16 آذر روز دانشجو امام خمینی ره رهبر معظم انقلاب دانشگاه تهران دانشگاه اصفهان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق تشکل های دانشجویی فعالین دانشجویی جریان دانشجویی جنبش دانشجویی بسیج دانشگاه فضای گفتمانی دانشجویی هم دانشگاه ها فعالیت ها پیدا کنند فضای تشکل سال گذشته نظر من تشکل ها گروه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۴۳۳۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رئیس دانشگاه تهران: اندیشه امتسازی به سرعت در حال تحقق است
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛سید محمد مقیمی, رئیس دانشگاه تهران در حمایت از تجمعات دانشجویی در آمریکا و اروپا و در واکنش به سرکوب اعتراضات گسترده در دهها دانشگاه آمریکا گفت: امروز اعتراض های ماههای اخیر مردم جویای نور و بری از ظلمت در کشورهای حامی رژیم خونخوار صهیونیستی، دیگر محدود به تظاهرات مردم در خیابانها نیست بلکه با شکلی منسجمتر، خود را در قالب شکلگیری و گسترده شدن اعتراضات و تجمعات دانشجویی در قلب آمریکا و کشورهای اروپایی نشان میدهد؛ اعتراضاتی که بیشک با ورود اساتید و دانشجویان، لرزه بر دستگاههای حامی صهیونیسم انداخته است.
مقیمی افزود:گسترده شدن اعتراضات در دهها دانشگاه آمریکا و کشیده شدن زبانههای آن به دانشگاههایی در انگلیس و فرانسه، با خطاهای محاسباتی که از طرف حکام این کشورها در قبال این حرکت صورت میگیرد، رژیم صهیونیستی و ایادی آن را در باتلاقی به مراتب دهشتناکتر و عمیقتر از آنچه در آن فرو رفتهاند، میبلعد؛ و تازه این آغاز ماجراست.
رئیس دانشگاه تهران افزود: دانشجویان عدالتخواه و استادان پیشگام آزادی در آمریکا و اروپا؛ پیام ما را دریافت کنید، از پای ننشینید، رهایی هزینه دارد, ما دانشگاهیان ایران اسلامی به برکت خون شهیدانمان، آزادانه آرمان آزادی فلسطین را فریاد میزنیم؛ باشد که با ایستادگی و رادمردی، همپای همه آزادیخواهان جهان، سرافرازانه در جشن آزادی، شکرگزار باری تعالی باشیم، به یکدیگر سلام دهیم و به ارواح شهدای مقاومت درود فرستیم.